Zajęcie domu osoby zadłużonej przez komornika sądowego to ostateczna wśród procedur, stosowanych w celu uzyskania spłaty należności na wniosek wierzyciela. Sytuacja zajęcia przez komornika domu dłużnika poprzedzona jest wieloma, zagwarantowanymi w przepisach prawa czynnościami, mającymi na celu uniknięcie egzekucji nieruchomości, należącej do dłużnika. Nawet w trudnym położeniu finansowym, które determinuje niemożność spłaty zadłużenia wobec wierzyciela, którym może być instytucja bankowa, instytucja finansowa o charakterze pozabankowym lub instytucja prywatna, nie jest określone jako sytuacja bez wyjścia. Osoba zadłużona, która nawet w przypadku pojawiania się okoliczności, mających bezpośredni wpływ na trudności w spłacie długu (utrata zatrudnienia, ciężka choroba, rozwód, utrata bliskiej osoby), wykazuje chęć spłaty zadłużenia, może skorzystać z środków, umożliwiających wyjście obronną ręką z tarapatów finansowych. Dług, który nie jest spłacany w regularny sposób, zaległości w opłatach za nieruchomość, nieterminowe regulowanie faktur lub nieregulowanie ich wcale, zaległości podatkowe mogą być przyczyną zastosowania wobec dłużnika wniosku o egzekucję nieruchomości. Zanim jednak dojdzie do zajęcia komorniczego domu osoby zadłużonej, dłużnik otrzyma wezwanie do zapłaty zaległości od windykatora. Odbierając informację z firmy windykacyjnej, nie należy traktować jej jako najgorszej opcji, gdyż w porównaniu z wiadomością od komornika informacje o windykacji są szansą na spłatę długu. Dlaczego?
- windykator ma na celu dobro dłużnika, zmierza do poprawy jego sytuacji,
- otrzymanie wezwania do zapłaty nie oznacza, że windykator nalicza odsetki oraz opłatę za swoje usługi,
- jeżeli wobec windykatora nie stosuje się unikania kontaktu, można ustalić dogodne warunki spłaty,
- firmy windykacyjne mogą rozłożyć zadłużenie na mniejsze raty i dłuższy termin spłaty.
Co się stanie, gdy dłużnik nie skorzysta z szansy dogodnej spłaty?
W przypadku niewpłacenia nawet części sumy zadłużenia oraz unikania kontaktu z windykatorem, wierzyciel długu może sięgnąć po zdecydowanie mniej korzystny dla dłużnika sposób odzyskania należności. Na pisemny lub ustny (do protokołu) wniosek wierzyciela, wszczęte zostaje postępowanie komornicze wobec osoby zadłużonej. Komornik może dochodzić odzyskania wartości zadłużenia poprzez:
- egzekucję środków ruchomych,
- egzekucję nieruchomości.
Biorąc pod uwagę rodzaje egzekucji komorniczej, mamy do czynienia z:
- egzekucją środków pieniężnych,
- egzekucją środków niepieniężnych
Otrzymanie wezwania do zapłaty od komornika, oznacza iż dłużnik ma dwa tygodnie na spłatę zobowiązania. Jeżeli przewidywana jest taka możliwość, osoba zadłużona może porozumieć się z komornikiem w celu spłaty w wymaganym terminie części zadłużenia, następnie regulowania kolejnych wpłat w miarę możliwości. Informacja od komornika sądowego na temat wszczęcia procedury zajęcia nieruchomości oznacza, iż komornik wystosował do wydziału sądowego pismo o umieszczenie wpisu w księdze wieczystej nieruchomości, będącej własnością dłużnika o prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym. Od tego momentu również komornik zaczyna naliczać opłatę odsetkową za czas prowadzonego postępowania oraz obciąża dłużnika kosztem prowadzonych przez siebie czynności.
Egzekucja domu dłużnika – etapy postępowania
Jeżeli dłużnik nie zdecyduje się na kontakt z komornikiem w sprawie spłaty zobowiązania, komornik ma prawo w ciągu dwóch tygodni od upłynięcia terminu wpłaty należności, zarządzić czynności opisowe oraz oszacowania wartości nieruchomości przez biegłego. W sytuacji, gdy kwota zadłużenia odpowiada części wartości domu, będącego własnością dłużnika, można postanowić o wydzieleniu części nieruchomości do egzekucji komorniczej. Komornik sądowy może zająć wtedy część nieruchomości, pod warunkiem, że inne osoby nie posiadają tytułów prawnych do danej części domu. Jak wygląda sytuacja zajęcia domu dłużnika, gdy nieruchomość jest własnością wspólną w ramach związku małżeńskiego? Komornik sądowy może zająć dom, którego współwłaścicielem jest współmałżonek dłużnika. Na tym etapie postępowania możliwości komornika się kończą, chyba że wierzyciel złoży wniosek o ustanowienie klauzuli wykonalności na współmałżonka dłużnika. Małżonek dłużnika oraz sam dłużnik mają prawo wystosowania skargi na czynności komornicze, jak dzieje się to w przypadku oszacowania wartości nieruchomości na kwotę nieodpowiadającą jej rzeczywistemu stanowi. Po dwóch tygodniach od uprawomocnienia się oszacowania nieruchomości, można ogłosić licytację publiczną domu.
Zajęcie domu, licytacja publiczna i co dalej?
Termin, w którym zostanie doręczone dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego nieruchomości, jest równoznaczny z terminem zajęcia domu przez komornika. Od zajęcia do licytacji upływa czas, w którym dłużnik może jeszcze podjąć kroki w celu ocalenia swojego dobytku. Na takim etapie sytuacja nie wygląda optymistycznie, jednak dobra wola w kierunku spłaty długu oraz umiejętne posługiwanie się środkami prawnymi, które przysługują dłużnikowi stanowią możliwość zahamowania procesu utraty domu. Osoba zadłużona posiada możliwość złożenia skargi na działania komornika, która pozwala zyskać na czasie. Odmowa zgody na egzekucję domu ze strony współmałżonka oraz jego sprzeciw wobec procedury, uniemożliwia zlicytowanie domu. Sytuacja ma miejsce, gdy małżonek nie jest świadomy powstałego zadłużenia, a między partnerami istnieje wspólność majątkowa. Postępowanie licytacji domu zostanie umorzone w przypadku braku zainteresowania nieruchomością. Jeżeli podczas pierwszej i drugiej licytacji domu nie pojawią się oferty kupna nieruchomości, postępowanie komornicze zostanie umorzone, co najmniej na okres sześciu miesięcy. Aby nie stracić domu warto więc podjąć współpracę z wierzycielem, który ma możliwość skierowania sprawy do windykacji, a następnie do komornika. Zadłużenie można rozłożyć na mniejsze raty, ważne, aby spróbować polubownego sposobu rozwiązania problemu, który nie rodzi tak drastycznych skutków, jak zajęcie komornicze.
